Aloes - właściwości, jak go pozyskać oraz kosmetyki aloesowe DIY

Zaktualizowano: 12.2020

Aloes jest ostatnio "ziółkiem na topie". Półki sklepowe uginają się od kosmetyków z aloesem. Moda na aloes pojawiła się stosunkowo niedawno, ale sam aloes stosowano już od setek lat. 

Moje zainteresowanie aloesem pojawiło się w momencie, kiedy jeszcze żelów aloesowych nie było na pęczki, a każdy kto miał w domu paroletni aloes wyrzucał go na śmietnik, bo aloes drzewiasty rośnie duży, szeroki i wcale nie taki ładny :D Ja znalazłam aloes ok. 5 letni na olx, zanim poddałam go operacji usuwania liści na żel to przechowywałam go ok. 3 miesięcy. Aloes jest sukulentem i gromadzi w swoich liściach to co dobre, ale również to co niedobre. Nie znałam jego historii, ilości nawozów więc dałam go na przetrzymanie. Najlepiej dlatego mieć swój własny domowy aloes.
Surowcem leczniczym są dopiero ok.3-letnie liście, posiadają one największą koncentrację substancji leczniczych aloesu.

Aloesowy skrót informacji.

Aloes to sukulent - roślina magazynująca wodę w swoich tkankach. Lubi suszę i słońce, najlepszą glebą dla aloesu jest ziemia piaszczysto - gliniasta, podlewana umiarkowanie. Moje aloesy podlewam 1x w tygodniu w okresie letnim i ok. raz na 2 tygodnie zimą.
Aby aloes stosować w celach leczniczych, roślina musi mieć ok. 3 lat, długość liści ok. 20cm. Do wykorzystania leczniczo - zbieramy liście aloesu po przesuszeniu gleby, ok. 1 tydzień po ostatnim podlaniu, żeby żel występujący w liściach był mocniej skoncentrowany, zagęszczony.

Co zawiera aloes.

Aloes jest rośliną bardzo bogatą w wodę, mikroelementy i witaminy

* zawartość wody w miąższu aloesowym to aż 96%. Pozostałe 4 % to substancje biologicznie czynne - jest ich około 270.
* miąższ liści zawiera liczne pierwiastki jak: potas, magnez, sód, wapń, cynk, żelazo, siarka i fosfor. W śladowych ilościach zawiera: krzem, kobalt, miedź, mangan, nikiel, bor, glin i lit.
* posiada również witaminy. Pierwsze miejsce zajmuje tutaj witamina C, kolejne to: prowitamina witaminy A (beta-karoten), witamina B9 (folacyna, kwas foliowy), cholina i witaminy z grupy B (B1, B2, B3 oraz witaminę B12, która w roślinach występuje niezmiernie rzadko ).
* w aloesowym soku znajdziemy również związki glikozydowe - aloinę, aloinozydy, aloemadynę, biostyminę. Związki z grupy glikozydów działają odkażająco i ściągająco.
* kolejnym składnikiem są aminokwas. W aloesie występuje aż 18 z 22 aminokwasów ludzkiego organizmu. 7 z nich to aminokwasy egzogenne (czyli nie produkowane samodzielnie przez nasz organizm, a są niezbędne do produkcji białek) - najważniejsze z nich to cystyna, alanina, seryna, prolina, hydroksyprolina, tyrozyna i kwas glutaminowy.
* wymienię jeszcze kwasy tłuszczowe: stearynowy, linolenowy, palmitynowy, linolowy, myristylowy i kaprylowy.
* związki przeciwbólowe (mleczan magnezu, lupeol), przeciwzapalne (bradykinaza, kampesterol), przeciwbakteryjne (fenole, kwas cynamonowy, związki siarkowe).
* no i na koniec: enzymy (np.lipaza, amylaza, katalaza, allilaza, fosfataza i inne).

Ze względu na tak bogaty skład aloes stał się głównym surowcem leczniczym w każdym domu. Można stosować go zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie.

Właściwości kosmetyczne aloesu.

Głównymi właściwościami kosmetycznymi aloesu jest nawilżanie skóry.
Aloes działa również bardzo dobrze jako produkt rozjaśniający blizny potrądzikowe i przebarwienia. Zmniejsza swędzenie po ugryzieniach owadów, pieczenie (dobry na zmniejszenie swędzenia skóry głowy) oraz podrażnienia (np. po depilacji).
Dzięki właściwościom przeciwgrzybicznym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym jest dobry dla skóry trądzikowej, zwalcza grzybice i zmniejsza zmiany alergiczne.
Warto zwrócić uwagę na wpływ aloesu na procesy starzenia się skóry. Jego skład wpływa ochronnie przed działaniem wolnych rodników. Poza tym uelastycznia tkankę, przeciwdziałając tworzeniu się zmarszczek.

Jak otrzymać produkt leczniczy z aloesu.

W zależności od tego, w jaki sposób chcemy zastosować aloes, wykorzystamy albo całe liście aloesu (ze skórką włącznie) albo sam żel aloesowy, znajdujący się wewnątrz liścia.

Potrzebujemy:

- liście aloesu (ok. 20cm, stare - minimum 3 letnie)

- ostry, najlepiej porcelanowy nóż (nie lubię stosować noży z metalu do ziół)

- plastikowa łyżka lub łyżeczka

- pojemniczek (czysty, najlepiej szklany lub porcelanowy, ewentualnie plastikowy, wysterylizowane)


1. Ucinamy liść aloesu. Jeśli stosujemy aloes ze skórą to wstawiamy liście do lodówki w woreczku miejscem cięcia do dołu i zostawiamy na tydzień, końcówki z żółtym sokiem odcinamy, a pozostałe liście aloesu stosujemy do tego co zamierzamy stworzyć (np. do wina aloesowego). Do uzyskania żelu nie musimy tego robić.

2. Przecinamy liść aloesu wzdłuż (podobnie jak filetuje się rybę). Trzeba uważać ponieważ zaraz po przecięciu z liścia wypłynie nam duuuużo soku aloesowego. Musimy więc robić to pod skosem nad naczyniem do zbierania żelu.

 3. Resztę miąższu, który pozostanie na liściu, ściągamy za pomocą łyżeczki. Nie powinniśmy ściągać zielonej części liścia. Żel z aloesu powinien być praktycznie bezbarwny, galaretowaty.

Taki żel nie ma długiej daty ważności. W lodówce przechowywać go należy max. 2-3 dni. Jeśli zależy nam na dłuższym przechowywaniu należy ten żel zakonserwować - najlepiej alkoholem albo solami sodowymi lub potasowymi (konserwantami rozpuszczalnymi w wodzie).

Tak zakonserwowany produkt możemy używać solo albo jako dodatek do kosmetyku. Jego data ważności będzie uzależniona od zastosowanego konserwantu i jego ilości.

Wykorzystanie takiego aloesu w sposób kosmetyczny:

1) ŻEL ALOESOWY

Jak napisałam wyżej - przygotowany żel konserwujemy i przechowujemy w ciemnym pojemniczku. Konserwację robimy zgodnie z zaleceniami zapisanymi na konserwancie. Ja polecę tutaj taki mix: benzoesan sodu i sorbinian potasu. Super rozpuszcza się w wodzie, a żel aloesowy jest produktem wodnym. Wyskrobany z liści żel aloesowy najlepiej zblendować wygotowanym nożykiem w blenderze, bo sam z siebie jest częsciowo wodny a częściowo jest w postaci galaretki. 

Działanie: Przyspiesza gojenie się ran, zmniejsza podrażnienia, łagodzi zmiany trądzikowe, nawilża, działa przeciwzapalnie i ułatwia zmniejszanie blizn.

2) TONIK

Żel aloesowy rozcieńczamy wodą destylowaną. Proporcje toniku: na 100 ml płynu dajemy 80ml wody i 20ml żelu. Tonik dobrze by było zakwasić do pH 4,0-5,5 (sam żel aloesowy jest lekko kwaśny, ale dodając wodę zmienimy pH żelu). Zakwaszamy kwasem cytrynowym lub mlekowym. Koniecznie konserwujemy, albo małą niezakonserwowaną ilość toniku przechowujemy max 3 dni w lodówce.

Twarz przemywamy używając wacika kosmetycznego.

Działanie: bakteriobójcze, rozświetlające, zmniejsza oznaki zmęczenia skóry, łagodzi zmiany trądzikowe, lekko nawilża.

3) PŁYN ROZJAŚNIAJĄCY

1/4 szklanki żelu z aloesu należy wymieszać z 1/4 szklanki soku z ogórka. Do tego dodajemy sok z połowy cytryny.

Płynem przecieramy twarz rano i wieczorem. Przechowujemy w lodówce max 3 dni. Przed użyciem płyn trzeba porządnie wymieszać.

Działanie: rozjaśniające na przebarwienia, lekko rozjaśnia piegi i opaleniznę.

4) MASECZKA ALOESOWO - MIODOWA

Łyżkę żelu z aloesu mieszamy z 2 łyżkami delikatnie podgrzanego miodu w kąpieli wodnej (nie przekraczamy 30C). Nakładamy na twarz na 10 minut. Maseczkę zmywamy letnią wodą.

Działanie: Maseczka ujędrnia i wygładza. Nie nadaje się do skóry naczyniowej. Stosować ok. 1 raz w tygodniu.

5) DO WŁOSÓW

Rozcieńczony żel aloesowy z wodą w stosunku 1:1 świetnie nadaje się do spłukiwania włosów w celu ich nawilżenia i ujarzmienia. Możemy również stosować taki roztwór jako mgiełkę do włosów (dobrze wtedy dodać d-panthenol, keratynę, witaminy - dla dodatkowego odżywienia włosów) - mgiełka działa nawilżająco, lekko zakwasza wodę wygładzając włosy.

Sok aloesowy można dodawać do szamponów i odżywek (do porcji jednorazowej, nie wlewamy żelu do butelki z produktem). Nie tylko nawilżymy skórę głowy, pozbywając się suchego łupieżu, pobudzimy również mieszki włosowe, przyspieszając wzrost włosa i zwiększając ilość włosów na naszej głowie.

 

6) MIESZANKA Z OLEJKIEM

Aloesowy żel można wymieszać z paroma kroplami oleju (ja mieszam z migdałowym) i wcierać w skórę twarzy. Ta mieszanka świetnie nawilża, zastępuje krem - nakładamy na twarz 2 fazy kremu, pomijamy emulgatory.

Taką mieszankę z olejkiem można wcierać też w skórę głowy oraz we włosy na całej długości. Działa natłuszczająco, okluzyjnie, pomoże ujarzmić końcówki i zmniejszyć puszenie się włosów.

7) Dodatek do kosmetyków DIY

Żel ten można również dodawać do kosmetyków, które sobie robimy same. 

W kremie, żeby nie zmienić za bardzo jego konsystencji, dodajemy max. 10% żelu aloesowego w fazie dodatków, na zimno. Zależy nam na tym, żeby żelu nie podgrzewać, ponieważ straci cenne witaminy i enzymy. 

Żel  - żel z aloesu możemy dodać do każdego żelu (na różnych zagęstnikach) czy to szamponu, żelu do mycia twarzy czy ciała. Dodajmy żel aloesowy również na zimno, bo na gorąco wiele właściwości traci. 

Mały tip: żel aloesowy posiada sporo enzymów, dlatego może sprawić że po czasie nasze kosmetyki będą się rozwarstwiać. Żel z aloesem z powodzeniem psuje żele na celulozie, ale radzi sobie również z gumą ksantanową czy guar. Emulsje lepiej sobie z nim radzą i rzadko kiedy aloes niszczy ich strukturę :)